สิ่งที่สำคัญที่ต้องจัดเตรียมให้พร้อม
1. หาฤกษ์งามยามดี โดยให้พระอาจารย์ท่านคำนวณให้
2. นิมนต์พระภิกษุสงฆ์ จำนวน 5 รูป หรือ 8 รูป ตามศรัทธา
3. เชิญญาติมิตรและหมอตำแย (คนที่ทำคลอดเด็ก)
4. จัดหาเครื่องใช้ในพิธีโกนผมไฟ คือ หม้อทะนน 2 ใบ, ขมิ้น, ป่อย, กระแจะ, น้ำอบ, มีดพร้า, ขวานถาก และเสียม ถ้าโกนผมเด็ก 2 คน ต้องเพิ่มตามจำนวน และเตรียมสำหรับแมวอีก 1 ที่ด้วย
5. เครื่องสังเวยสู่ขวัญเด็ก จัดอย่างละ 3 ที่ ถ้าเด็ก 2 คน เพิ่มของขึ้นอีก 1 เท่า มีดังนี้
- กล้วยสุก 3 หวี แบ่งใส่จาน 3 ใบ
- มะพร้าวอ่อน 3 ผล แบ่งใส่จาน 3 ใบ
- หมากพลู 3 จานๆ ละ 3 ต้นๆ ละ 7 ใบซ้อนกัน หมากวางตรงกลาง
- ขนม ข้าวสุก ข้าวเหนียว 3 จาน วิธีวางใส่จานให้วางข้าวสุกก่อน วางข้าวเหนียวไว้บน ข้าวสุกและวางขนมไว้บนสุด (ขนมนี้เป็นขนมจำพวกขนมรูปกุ้ง ปู ปลา ฯลฯ) และปักเทียนจานละ 1 เล่ม
- สำรับกับข้าว 3 สำรับๆ ละ 7 ถ้วย แกงที่จำเป็นต้องมี คือ แกงฟักเขียว แกงฟักทอง แกงขี้เหล็ก แกงลูกชิ้นปลา และแกงอย่างอื่นอีก 3 อย่าง ให้ครบ 7 อย่างเป็นใช้ได้
- น้ำบริสุทธิ์ 1 ขัน
- ทำไม้คันเบ็ด ลักษณะคล้ายไม้เรียวปลายผูกเชือก ปลายเชือกผูกแหวนทอง มีหัวพลอยหรือเพชรห้อยไว้
- เครื่องบูชาขวัญ หมอขวัญ (บูชาครู)1 พาน ประกอบด้วย ธูป เทียน ดอกไม้ และเงิน 12 บาท
- ปลาย่าง ตัวขนาดพอประมาณ 3 ตัว วางบนจานขนมทั้ง 3 จานๆ ละ 1 ตัว
การโกนผมไฟทำได้ 2 แบบ โดยพิจารณาตามฐานะของแต่ละครอบครัว
1. แบบประหยัด เป็นพิธีง่ายๆ ระหว่างเครือญาติใกล้ชิด และหมอตำแย (คนทำคลอด) เมื่อได้ฤกษ์ดีแล้ว จัดหาเสื่อหรือลำแพน ปูที่ลานหน้าบ้าน ตั้งหม้อทะนนใบใหญ่ 2 ใบบนเสื่อ ใบแรกบรรจุน้ำใสบริสุทธิ์ และจัดหามีดพร้า ขวานถาก เสียม วางรวมกันไว้ข้างๆ หม้อน้ำ นอกจากนี้ มีกระบวยตักน้ำ พานที่ตั้งน้ำอบและกระแจะ เมื่อพร้อมแล้ว ลงมือโกนผมไฟเด็ก เมื่อโกนเสร็จแล้ว พ่อแม่ตักน้ำใส่หม้อใบแรก (น้ำผสม ขมิ้น ใบส้มปล่อย และกระแจะ) รดหัวลูกจนทั่วตัว แล้วค่อยตักน้ำบริสุทธิ์ในหม้อใบที่ 2 อาบชำระล้างให้สะอาด แล้วทาตัวเด็กด้วยแป้งกระแจะและน้ำอบ เป็นอันเสร็จพิธี จากนั้นแม่ของเด็กต้องตักน้ำจากหม้อใบแรก และใบที่ 2 รดให้พ่อของเด็ก ที่ฝ่ามือทั้งสอง พร้อมทั้งทาแป้งกระแจะ น้ำอบ ต่อมารดหมอตำแย และญาติผู้ใหญ่ โดยต้องรดให้ราดลงบนกองมีด พร้า ขวานถาก และเสียม ทุกครั้งจนเสร็จพิธี
2. แบบงานใหญ่ เมื่อได้วันฤกษ์ดีแล้ว เชิญญาติมิตรมาร่วมงาน และช่วยกันเตรียมของกินของใช้ ในวันงาน ตั้งแต่วันสุกดิบ (วันสุกดิบ คือ วันก่อนวันพิธีโกนผมไฟ 1 วัน ส่วนวันพิธีโกนผมไฟ เรียกว่า “วันงาน”) ในวันก่อนที่พระสงฆ์จะมาถึงบ้าน ต้องจัดปูเสื่อ หรือลำแพนที่ลานหน้าบ้าน และเตรียมของใช้ เช่นเดียวกับแบบประหยัดให้พร้อม จากนั้นเริ่มพิธี พ่อแม่เด็กต้องนั่งในพิธี พระภิกษุสงฆ์เจริญพุทธมนต์ ในวงสายสิญจน์จนจบ จากนั้นพ่อแม่นำตัวเด็กเข้าไปให้พระสงฆ์องค์ประธานตัดผม และพระสงฆ์ทั้งหลาย เจริญชยันโตพร้อมกันจนกว่าจะเสร็จพิธี เมื่อเสร็จพิธีแล้ว พ่อแม่และญาติถวายภัตตาหาร แด่พระภิกษุต่อไป ที่สำคัญการโกนผมไฟนี้ ต้องโกนก่อนเวลาเที่ยงวันเสมอ
ในระหว่างที่พระภิกษุกำลังฉันภัตตาหารอยู่นั้น หมอขวัญจะเริ่มทำการสู่ขวัญเด็ก ในสถานที่ที่เตรียมไว้ และเครื่องสังเวยสู่ขวัญเด็กที่เตรียมไว้ หมอขวัญเริ่มพิธี โดยให้เด็กถือแหวนที่ผูกเชือกไว้ที่ปลายคันเบ็ด แหวนที่หัวพลอยหรือเพชรนั้นไว้ แล้วสวดเรียกขวัญ พอจบตอนหนึ่ง ก็ทำพิธีตกเบ็ดเครื่องสังเวยนั้นครั้งหนึ่ง จนครบ 7 ครั้ง ในครั้งสุดท้าย หมอขวัญจะร้อง โห่ – โฮ – ฮิ้ว บรรดาญาติทั้งหลายจะขานรับพร้อมกัน ด้วยคำว่า “สาธุ” 3 ครั้ง เป็นอันเสร็จพิธีสู่ขวัญเด็ก และบรรดาญาติทั้งหลาย จะมอบสิ่งของหรือเงินทองเครื่องเซ่น ของกินของใช้ต่างๆ แก่เด็ก เป็นการรับขวัญด้วย เมื่อพระภิกษุฉันเสร็จ พ่อแม่และญาติทั้งหลายกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลแก่เด็ก บรรพบุรุษและสัตว์ทั้งหลาย เจ้ากรรม นายเวร เป็นอันเสร็จพิธีโกนผมตามประเพณี หลังจากนั้น เจ้าภาพเลี้ยงอาหารแก่บรรดาญาติ ที่มาร่วมงานแล้วแยกย้ายกลับบ้าน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น